25 Temmuz 2019 Perşembe

Damnatio Memoriae

Latince bir deyim olan “damnatio memoriae” hatırasını lanetlemek anlamına geliyor. Bugün bir çok dilin kökeni Latince'ye dayandığı için deyimi oluşturan sözcükler tanıdık. “Damn” ve “memory” hala kullanılan sözcükler. Zaten biraz da bu nedenle ve biraz da abartarak, latinceden türeyen İtalyanca, Fransızca, İspanyolca gibi diller birer dil değil, Latince'nin şiveleridir diyenler de var. :)

Damnatio memoriae aslında bireysel ölçekte kullanılan bir deyim değil. Antik dünyada rastlanılan pratiği halkın nefret ettiği, çok çektirmiş, zalim ya da bazen genel kabul ve geleneklerde radikal değişiklikler yapmaya çalışan yöneticilerin öldükten sonra sanki hiç yaşamamışlar gibi her türlü dünyevi izlerinin silinmesi. Yani onlardan hatıra kalan, onları hatırlatan her şeyin lanetlenip yok edilmesi.

Bu bir nevi cezalandırma yani. İnsanın belki de içgüdüsel olarak sonsuza kadar var olma arzusunun tam tersi ile tehdit edilmesi. Ölür ölmez hiç yaşamamışcasına izlerini yok etme.